แก้งขี้พระร่วงไม้แปลกกลิ่นเหม็นเหมือนอุจจาระ

แก้งขี้พระร่วงไม้แปลกกลิ่นเหม็นเหมือนอุจจาระ
แก้งขี้พระร่วง

ได้ยินชื่อไม้นี้ครั้งแรกจากลุงบู้ เคยเป็นคนหาของป่า ที่อำเภอสูงเนิน ทั้งได้ดูและได้ดม  ลุงบู้ไปไม้ท่อนนี้มาเก็บมาไว้ให้ลูกหลานได้
ศึกษาแกลองถากเปลือกให้ดมหน่อยนึง
กลิ่นเหม็นเหมือนขี้จริงๆสมชื่อเห็นว่ายิ่งเปียกน้ำ
ยิ่งเหม็น

เคยลองถามๆหมอแผนโบราณพื้นบ้านท่านอื่นก็ได้ยินแต่ชื่อไม่มีใครเคยเห็นต้นมัน

บางคนเล่าว่าจะไปอยากรู้จักทำไมไม้นี้เผาไฟ
ก็ยังเหม็นต้องฝังดินอย่างเดียว เราก็อยากรู้จักทุกต้นนะล่ะ แต่ต้นนี้เขาแปลกดี อยากเห็นจัง

เคยสอบถามไปทางลุงใหญ่อดีตพรานป่าอายุ95ปี แห่งลพบุรีถึงรู้ว่าต้นมันมีอยู่ที่เขาสมโภชน์อยากเห็นมากๆแกบอกมีไม่กี่ต้นแล้ว

แต่มารู้อีกทีต้นแก้งขี้พระร่วง มารู้อีกทีว่ามีอยู่ที่เขาใหญ่ โคราช รอให้หมดฝนก่อนนะจะเข้าไปลุยอาจจะโชคดีได้เห็นต้นไม้นี้จริงๆเสียที

ชื่อวิทยาศาสตร์ Celtis timorensis Span.
วงศ์ ULMACEAE
ชื่ออื่น กล้วย (จันทบุรี) ขี้พระร่วง มันปลาไหล (นครราชสีมา) เช็ดก้นพระเจ้า (น่าน) เช็ดขี้พระเจ้า (เชียงใหม่) ตะคาย มะหาดน้ำ เยื้อง หม่อนดง ตายไม่ทันเฒ่า (ภาคใต้)

*ลักษณะ
เป็นไม้ต้น สูง 5–20 ม. เรือนยอดเป็นพุ่มทรงสูงถึงค่อนข้างกลม เปลือกสีเทา เรียบ เปลือกชั้นในสีน้ำตาลคล้ำ กิ่งอ่อน ก้านใบ และช่อดอกมีขนนุ่มสั้นคลุม ใบ เดี่ยว เรียงเวียนสลับ รูปไข่แกมรูปใบหอก กว้าง 5–8 ซม. ยาว 8–15 ซม. ปลายใบเรียวแหลม โคนใบเบี้ยว มน ถึงสอบกว้าง ขอบใบเรียบถึงหยัก ผิวใบเกลี้ยงถึงมีขนเล็กน้อยตามเส้นใบ มีเส้นใบหลัก 3 เส้นจากโคนใบ ก้านใบยาว 0.5–1 ซม. 

*ดอก เล็ก ออกเป็นช่อสั้นๆ ตามง่ามใบ ผล รูปไข่ กว้างประมาณ 0.5 ซม. ยาวประมาณ 0.7 ซม. ปลายผลเป็นติ่งคล้ายง่ามหนังสติ๊ก ซึ่งเจริญมาจากปลายก้านเกสรเพศเมีย เมื่อสุกสีแดง
*เป็นต้นไม้ใหญ่ ที่มีกลิ่นเหม็นมากๆยิ่งเปียกน้ำ ยิ่งส่งกลิ่นเหม็นเพิ่มมากขึ้น และถ้าเอาไปเผาไฟยิ่งเหม็น
แก้งขี้พระร่วงมีการกระจายพันธุ์ในป่าเบญจพรรณและป่าดิบทางภาคเหนือ ภาคตะวันออก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคใต้ ที่ความสูงจากระดับทะเลปานกลาง 150–600 ม. 

*ในต่างประเทศพบที่ศรีลังกา บังคลาเทศ พม่า ลาว กัมพูชา เวียดนาม มาเลเซีย อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์
ตำนานของไม้แก้งขี้พระร่วง

ครั้งหนึ่งพระร่วงประพาสป่าเสด็จไปลงพระบังคน เสร็จแล้วทรงหยิบไม้ใกล้ ๆ พระองค์มาชำระแล้วโยนทิ้งไป ไม้นั้นก็เกิดเป็นต้น มีพรรณแพร่หลายมาจนทุกวันนี้

สรรพคุณ
แต่มักนำมาปรุงเป็นยาขับพยาธิไส้เดือนในเด็ก
พ่อหมอพื้นบ้านมักใช้แก้งขี้พระร่วงเป็นไม้ไล่ปอบ ให้เหตุผลว่าคนยังเหม็น ปอบมันก็ไม่ทนดมกลิ่นเหมือนกัน