ชื่อวิทยาศาสตร์ Leucaena glauca Benth.
ชื่อสามัญ White popinac, Wild tamarind, Leadtree
วงศ์ LEGUMINOSAE
ชื่ออื่นๆ กะเส็ดโคก กะเส็ดบก ตอเขา สะตอเขา สะตอเทศ ผักก้านถิน ผักหนองบก กระถินไทย กระถินบ้าน
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
กระถินเป็นไม้พุ่มขนาดใหญ่ถึงไม้ต้นขนาดเล็ก สูงได้ถึง 10 เมตร ไม่ค่อยแตกกิ่งก้านสาขา
1. ใบ ประกอบแบบขนนกสองชั้น เรียงสลับ ยาว 12.5-25 ซม. แกนกลางใบ ประกอบยาว 10-20 ซม. มีขน แยกแขนง 2-10 คู่ ยาว 5-10 ซม.ก้านแขนงสั้น มีขน ใบย่อย 5-20 คู่ เรียงตรงข้าม รูปแถบ หรือรูปขอบขนานแกมรูปแถบ กว้าง 2-5 มม. ยาว 0.6-2.1 ซม. ปลายแหลม โคนเบี้ยวขอบมีขน ท้องใบมีนวล
2. ดอก ออกเป็นช่อ ช่อดอกออกแบบช่อกระจุกแน่น ออกตามง่ามใบ 1-3 ช่อ เป็นฝอยนุ่มมีกลิ่นหอมเล็กน้อย
3. ผล เป็นฝัก ฝักออกเป็นช่อแบนยาวประมาณ 4-5 นิ้วฟุต เห็นเมล็ดเป็นจุดๆ ในฝัก ตลอดฝัก
การปลูกกระถินทนความแห้งแล้งได้ดี และเติบโตเร็ว ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด
ประโยชน์ทางยา
ส่วนที่ใช้เป็นยา ดอก ราก เมล็ดรสและสรรพคุณในตำรายาไทย
1. ดอก รสมัน บำรุงตับ แก้เกล็ดกระดี่ขึ้นตา
2. ราก รสเจื่อน ขับลม ขับระดูขาว เป็นยาอายุวัฒนะ
3. เมล็ด ใช้ถ่ายพยาธิตัวกลม (ascariasis)
ขนาดและวิธีใช้
ใช้ถ่ายพยาธิตัวกลม ผู้ใหญ่ใช้ครั้งละ 25-50 กรัม เด็กใช้ 5-20 กรัม ต่อวัน รับประทานตอนท้องว่างในตอนเช้าเป็นเวลา 3-5 วัน
ประโยชน์ทางอาหาร
ส่วนที่ใช้เป็นอาหาร ยอดอ่อน และฝักอ่อน
คุณค่าทางโภชนาการ
ยอดอ่อนของกระถิน 100 กรัม ให้พลังงานต่อร่างกาย62กิโลแคลอรี ประกอบด้วยน้ำ 80.7 กรัม คาร์โบไฮเดรต 5 กรัม โปรตีน 8.4 กรัม ไขมัน0.9 กรัม กาก 3.8 กรัม แคลเซียม 137 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 11 มิลลิกรัม เหล็ก 9.2 มิลลิกรัม วิตามินเอ 7883 IU วิตามินบีหนึ่ง 0.33 มิลลิกรัมวิตามินบีสอง 0.09 มิลลิกรัม ไนอาซีน 1.7 มิลลิกรัม วิตามินซี 8 มิลลิกรัม...
*ราก รสจืดเฝื่อน ขับลม ขับระดูขาว และเป็นยาอายุวัฒนะ เมล็ด ใช้ถ่ายพยาธิตัวกลม (ascariasis)
*เปลือก ของกระถินมีรสฝาด ฝักของกระถินเป็นยาฝาดสมาน กระถิน กินแก้โรคท้องร่วง สมานแผล ห้ามเลือด
วิธีใช้ในการประกอบอาหาร : ส่วนใหญ่นิยมใช้เป็นผักเครื่อง เคียงกินกับน้ำพริกต่างๆ ที่ยอดนิยมคงจิ้มกับน้ำพริกกะปิและนำมาเป็น เครื่องเคียงในอาหารหลายประเภท เช่น เป็นเครื่องเคียงของขนมจีน หรือกิน เป็นเครื่องเคียงกับหอยนางรมสดรวมทั้งนำมาทำยำยอดกระถิน
คุณค่าทางอาหาร : ยอดอ่อนของกระถิน 100 กรัม ให้พลังงาน ต่อร่างกาย 62 กิโลแคลอรี่ ประกอบด้วยนํ้า 80.7 กรัม คารเบไฮเดรต 5 กรัม โปรตีน 8.4 กรัม ไขมัน 0.9 กรัม กาก 3.8 กรัม แคลเซียม 137 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 11 มิลลิกรัม เหล็ก 9.2 มิลลิกรัม วิตามินเอ 7,883 IU. วิตามินบี1 0.33 มิลลิกรัม วิตามินบี2 0.09 มิลลิกรัม ไนอะซีน 1.7 มิลลิกรัม วิตามินซี 8 มิลลิกรัม
เมนูแนะนำ : พล่า 3 ทัพ
เครื่องปรุง
*ยอดกระถินสด ใช้เป็นเครื่องเคียง
*หอยแมลงภู่ลวก (แกะเนื้อ) 1/2 ถ้วย
*หอยแครงลวก (แกะเนื้อ) 1/2 ถ้วย
*หอยนางรมสด (แกะเนื้อ) 1/2 ถ้วย
*หอมแดงซอย ตะไคร้ซอย (อย่างละ) 1. ถ้วย
*ใบมะกรูดซอย 1 ช้อนชา
*พริกขี้หนูซอย 1 ช้อนโต๊ะ
*มะม่วงเปรี้ยวสับ 1 ถ้วย
*น้ำพริกเผา 1 ช้อนโต๊ะ
*น้ำมะนาว น้ำปลา (อย่างละ) 4 ช้อนโต๊ะ
*นํ้าตาลทราย 2 ช้อนโต๊ะ
*ซอสพริก 2 ช้อนโต๊ะ
*หอมแดงเจียว 1 ช้อนโต๊ะ
วิธีทำ
*ผสมนามะนาว น้ำปลา น้ำตาลและพริกขี้หนูเช้าด้วยกัน พักไว้
เคล้าหอยแมลงภู่ หอมแดงซอย ตะไคร้ซอยอย่างละครึ่งและเติม น้ำปรุงรสในข้อ 1 ประมาณ 3 ช้อนโต๊ะ ให้เข้ากัน
*เคล้าผสมหอยแครง หอมแดงซอย ตะไคร้ซอยที่เหลือ ใบมะกรูด มะม่วงสับและน้าปรุงรสประมาณ 3 ซ้อนโต๊ะ ให้เข้ากัน
*เคล้าผสมหอยนางรม น้ำพริกเผาและน้ำปรุงรส ประมาณ 3 ซ้อน โต๊ะให้เข้ากัน โรยหน้าด้วยหอมแดงเจียว จัดใส่จาน แล้วนำยอดกระถินจัด ไว้ข้างๆ เป็นเครื่องเคียง
เรียบเรียงข้อมูลเพิ่มเติมmenmen
ชื่อสามัญ White popinac, Wild tamarind, Leadtree
วงศ์ LEGUMINOSAE
ชื่ออื่นๆ กะเส็ดโคก กะเส็ดบก ตอเขา สะตอเขา สะตอเทศ ผักก้านถิน ผักหนองบก กระถินไทย กระถินบ้าน
กระถินเป็นไม้พุ่มขนาดใหญ่ถึงไม้ต้นขนาดเล็ก สูงได้ถึง 10 เมตร ไม่ค่อยแตกกิ่งก้านสาขา
1. ใบ ประกอบแบบขนนกสองชั้น เรียงสลับ ยาว 12.5-25 ซม. แกนกลางใบ ประกอบยาว 10-20 ซม. มีขน แยกแขนง 2-10 คู่ ยาว 5-10 ซม.ก้านแขนงสั้น มีขน ใบย่อย 5-20 คู่ เรียงตรงข้าม รูปแถบ หรือรูปขอบขนานแกมรูปแถบ กว้าง 2-5 มม. ยาว 0.6-2.1 ซม. ปลายแหลม โคนเบี้ยวขอบมีขน ท้องใบมีนวล
2. ดอก ออกเป็นช่อ ช่อดอกออกแบบช่อกระจุกแน่น ออกตามง่ามใบ 1-3 ช่อ เป็นฝอยนุ่มมีกลิ่นหอมเล็กน้อย
3. ผล เป็นฝัก ฝักออกเป็นช่อแบนยาวประมาณ 4-5 นิ้วฟุต เห็นเมล็ดเป็นจุดๆ ในฝัก ตลอดฝัก
การปลูกกระถินทนความแห้งแล้งได้ดี และเติบโตเร็ว ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด
ประโยชน์ทางยา
ส่วนที่ใช้เป็นยา ดอก ราก เมล็ดรสและสรรพคุณในตำรายาไทย
1. ดอก รสมัน บำรุงตับ แก้เกล็ดกระดี่ขึ้นตา
2. ราก รสเจื่อน ขับลม ขับระดูขาว เป็นยาอายุวัฒนะ
3. เมล็ด ใช้ถ่ายพยาธิตัวกลม (ascariasis)
ใช้ถ่ายพยาธิตัวกลม ผู้ใหญ่ใช้ครั้งละ 25-50 กรัม เด็กใช้ 5-20 กรัม ต่อวัน รับประทานตอนท้องว่างในตอนเช้าเป็นเวลา 3-5 วัน
ประโยชน์ทางอาหาร
ส่วนที่ใช้เป็นอาหาร ยอดอ่อน และฝักอ่อน
คุณค่าทางโภชนาการ
ยอดอ่อนของกระถิน 100 กรัม ให้พลังงานต่อร่างกาย62กิโลแคลอรี ประกอบด้วยน้ำ 80.7 กรัม คาร์โบไฮเดรต 5 กรัม โปรตีน 8.4 กรัม ไขมัน0.9 กรัม กาก 3.8 กรัม แคลเซียม 137 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 11 มิลลิกรัม เหล็ก 9.2 มิลลิกรัม วิตามินเอ 7883 IU วิตามินบีหนึ่ง 0.33 มิลลิกรัมวิตามินบีสอง 0.09 มิลลิกรัม ไนอาซีน 1.7 มิลลิกรัม วิตามินซี 8 มิลลิกรัม...
*ราก รสจืดเฝื่อน ขับลม ขับระดูขาว และเป็นยาอายุวัฒนะ เมล็ด ใช้ถ่ายพยาธิตัวกลม (ascariasis)
*เปลือก ของกระถินมีรสฝาด ฝักของกระถินเป็นยาฝาดสมาน กระถิน กินแก้โรคท้องร่วง สมานแผล ห้ามเลือด
วิธีใช้ในการประกอบอาหาร : ส่วนใหญ่นิยมใช้เป็นผักเครื่อง เคียงกินกับน้ำพริกต่างๆ ที่ยอดนิยมคงจิ้มกับน้ำพริกกะปิและนำมาเป็น เครื่องเคียงในอาหารหลายประเภท เช่น เป็นเครื่องเคียงของขนมจีน หรือกิน เป็นเครื่องเคียงกับหอยนางรมสดรวมทั้งนำมาทำยำยอดกระถิน
คุณค่าทางอาหาร : ยอดอ่อนของกระถิน 100 กรัม ให้พลังงาน ต่อร่างกาย 62 กิโลแคลอรี่ ประกอบด้วยนํ้า 80.7 กรัม คารเบไฮเดรต 5 กรัม โปรตีน 8.4 กรัม ไขมัน 0.9 กรัม กาก 3.8 กรัม แคลเซียม 137 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 11 มิลลิกรัม เหล็ก 9.2 มิลลิกรัม วิตามินเอ 7,883 IU. วิตามินบี1 0.33 มิลลิกรัม วิตามินบี2 0.09 มิลลิกรัม ไนอะซีน 1.7 มิลลิกรัม วิตามินซี 8 มิลลิกรัม
เมนูแนะนำ : พล่า 3 ทัพ
เครื่องปรุง
*หอยแมลงภู่ลวก (แกะเนื้อ) 1/2 ถ้วย
*หอยแครงลวก (แกะเนื้อ) 1/2 ถ้วย
*หอยนางรมสด (แกะเนื้อ) 1/2 ถ้วย
*หอมแดงซอย ตะไคร้ซอย (อย่างละ) 1. ถ้วย
*ใบมะกรูดซอย 1 ช้อนชา
*พริกขี้หนูซอย 1 ช้อนโต๊ะ
*มะม่วงเปรี้ยวสับ 1 ถ้วย
*น้ำพริกเผา 1 ช้อนโต๊ะ
*น้ำมะนาว น้ำปลา (อย่างละ) 4 ช้อนโต๊ะ
*นํ้าตาลทราย 2 ช้อนโต๊ะ
*ซอสพริก 2 ช้อนโต๊ะ
*หอมแดงเจียว 1 ช้อนโต๊ะ
วิธีทำ
*ผสมนามะนาว น้ำปลา น้ำตาลและพริกขี้หนูเช้าด้วยกัน พักไว้
เคล้าหอยแมลงภู่ หอมแดงซอย ตะไคร้ซอยอย่างละครึ่งและเติม น้ำปรุงรสในข้อ 1 ประมาณ 3 ช้อนโต๊ะ ให้เข้ากัน
*เคล้าผสมหอยแครง หอมแดงซอย ตะไคร้ซอยที่เหลือ ใบมะกรูด มะม่วงสับและน้าปรุงรสประมาณ 3 ซ้อนโต๊ะ ให้เข้ากัน
*เคล้าผสมหอยนางรม น้ำพริกเผาและน้ำปรุงรส ประมาณ 3 ซ้อน โต๊ะให้เข้ากัน โรยหน้าด้วยหอมแดงเจียว จัดใส่จาน แล้วนำยอดกระถินจัด ไว้ข้างๆ เป็นเครื่องเคียง
เรียบเรียงข้อมูลเพิ่มเติมmenmen