แก้งขี้พระร่วงไม้แปลกกลิ่นเหม็นเหมือนอุจจาระ
แก้งขี้พระร่วง
แก้งขี้พระร่วง
ได้ยินชื่อไม้นี้ครั้งแรกจากลุงบู้ เคยเป็นคนหาของป่า ที่อำเภอสูงเนิน ทั้งได้ดูและได้ดม ลุงบู้ไปไม้ท่อนนี้มาเก็บมาไว้ให้ลูกหลานได้
ศึกษาแกลองถากเปลือกให้ดมหน่อยนึง
กลิ่นเหม็นเหมือนขี้จริงๆสมชื่อเห็นว่ายิ่งเปียกน้ำ
ยิ่งเหม็น
ศึกษาแกลองถากเปลือกให้ดมหน่อยนึง
กลิ่นเหม็นเหมือนขี้จริงๆสมชื่อเห็นว่ายิ่งเปียกน้ำ
ยิ่งเหม็น
เคยลองถามๆหมอแผนโบราณพื้นบ้านท่านอื่นก็ได้ยินแต่ชื่อไม่มีใครเคยเห็นต้นมัน
บางคนเล่าว่าจะไปอยากรู้จักทำไมไม้นี้เผาไฟ
ก็ยังเหม็นต้องฝังดินอย่างเดียว เราก็อยากรู้จักทุกต้นนะล่ะ แต่ต้นนี้เขาแปลกดี อยากเห็นจัง
ก็ยังเหม็นต้องฝังดินอย่างเดียว เราก็อยากรู้จักทุกต้นนะล่ะ แต่ต้นนี้เขาแปลกดี อยากเห็นจัง
เคยสอบถามไปทางลุงใหญ่อดีตพรานป่าอายุ95ปี แห่งลพบุรีถึงรู้ว่าต้นมันมีอยู่ที่เขาสมโภชน์อยากเห็นมากๆแกบอกมีไม่กี่ต้นแล้ว
แต่มารู้อีกทีต้นแก้งขี้พระร่วง มารู้อีกทีว่ามีอยู่ที่เขาใหญ่ โคราช รอให้หมดฝนก่อนนะจะเข้าไปลุยอาจจะโชคดีได้เห็นต้นไม้นี้จริงๆเสียที
ชื่อวิทยาศาสตร์ Celtis timorensis Span.
วงศ์ ULMACEAE
ชื่ออื่น กล้วย (จันทบุรี) ขี้พระร่วง มันปลาไหล (นครราชสีมา) เช็ดก้นพระเจ้า (น่าน) เช็ดขี้พระเจ้า (เชียงใหม่) ตะคาย มะหาดน้ำ เยื้อง หม่อนดง ตายไม่ทันเฒ่า (ภาคใต้)
วงศ์ ULMACEAE
ชื่ออื่น กล้วย (จันทบุรี) ขี้พระร่วง มันปลาไหล (นครราชสีมา) เช็ดก้นพระเจ้า (น่าน) เช็ดขี้พระเจ้า (เชียงใหม่) ตะคาย มะหาดน้ำ เยื้อง หม่อนดง ตายไม่ทันเฒ่า (ภาคใต้)
เป็นไม้ต้น สูง 5–20 ม. เรือนยอดเป็นพุ่มทรงสูงถึงค่อนข้างกลม เปลือกสีเทา เรียบ เปลือกชั้นในสีน้ำตาลคล้ำ กิ่งอ่อน ก้านใบ และช่อดอกมีขนนุ่มสั้นคลุม ใบ เดี่ยว เรียงเวียนสลับ รูปไข่แกมรูปใบหอก กว้าง 5–8 ซม. ยาว 8–15 ซม. ปลายใบเรียวแหลม โคนใบเบี้ยว มน ถึงสอบกว้าง ขอบใบเรียบถึงหยัก ผิวใบเกลี้ยงถึงมีขนเล็กน้อยตามเส้นใบ มีเส้นใบหลัก 3 เส้นจากโคนใบ ก้านใบยาว 0.5–1 ซม.
*ดอก เล็ก ออกเป็นช่อสั้นๆ ตามง่ามใบ ผล รูปไข่ กว้างประมาณ 0.5 ซม. ยาวประมาณ 0.7 ซม. ปลายผลเป็นติ่งคล้ายง่ามหนังสติ๊ก ซึ่งเจริญมาจากปลายก้านเกสรเพศเมีย เมื่อสุกสีแดง
*เป็นต้นไม้ใหญ่ ที่มีกลิ่นเหม็นมากๆยิ่งเปียกน้ำ ยิ่งส่งกลิ่นเหม็นเพิ่มมากขึ้น และถ้าเอาไปเผาไฟยิ่งเหม็น
แก้งขี้พระร่วงมีการกระจายพันธุ์ในป่าเบญจพรรณและป่าดิบทางภาคเหนือ ภาคตะวันออก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคใต้ ที่ความสูงจากระดับทะเลปานกลาง 150–600 ม.
*เป็นต้นไม้ใหญ่ ที่มีกลิ่นเหม็นมากๆยิ่งเปียกน้ำ ยิ่งส่งกลิ่นเหม็นเพิ่มมากขึ้น และถ้าเอาไปเผาไฟยิ่งเหม็น
แก้งขี้พระร่วงมีการกระจายพันธุ์ในป่าเบญจพรรณและป่าดิบทางภาคเหนือ ภาคตะวันออก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคใต้ ที่ความสูงจากระดับทะเลปานกลาง 150–600 ม.
*ในต่างประเทศพบที่ศรีลังกา บังคลาเทศ พม่า ลาว กัมพูชา
เวียดนาม มาเลเซีย อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์
ตำนานของไม้แก้งขี้พระร่วง
ตำนานของไม้แก้งขี้พระร่วง
ครั้งหนึ่งพระร่วงประพาสป่าเสด็จไปลงพระบังคน เสร็จแล้วทรงหยิบไม้ใกล้ ๆ พระองค์มาชำระแล้วโยนทิ้งไป ไม้นั้นก็เกิดเป็นต้น มีพรรณแพร่หลายมาจนทุกวันนี้
สรรพคุณ
แต่มักนำมาปรุงเป็นยาขับพยาธิไส้เดือนในเด็ก
พ่อหมอพื้นบ้านมักใช้แก้งขี้พระร่วงเป็นไม้ไล่ปอบ ให้เหตุผลว่าคนยังเหม็น ปอบมันก็ไม่ทนดมกลิ่นเหมือนกัน