ลิ้นจี่ ผลไม้พันปี..นักวิจัยเข้าถอดรหัสจีโนมได้สำเร็จแล้ว
นักวิจัยเข้าถอดรหัสจีโนม “ลิ้นจี่” ผผลไม้พันปีได้สำเร็จทีมนักวิทยาศาสตร์นานาชาตินำโดยศาสตราจารย์ Jianguo Li แห่งมหาวิทยาลัยเกษตรเซาท์ไชน่า ได้ถอดรหัสจีโนมของ”ลิ้นจี่” ผลไม้พื้นเมืองเอเชียที่มีชื่อเสียงมาอย่างยาวนาน
ลิ้นจี่ เป็นชื่อของผลไม้ประเภทผลเดี่ยวซึ่งมีลักษณะเปลือกสีแดงในวงศ์ SAPINDACEAE (วงศ์เดียวกับเงาะและลำไย) มีต้นเนิดทางตอนใต้ของจีน และสันนิษฐานว่าแพร่เข้ามาในไทยช่วงต้นของกรุงรัตนโกสินทร์
ลิ้นจี่นั้นถูกกล่าวถึงในประวัติศาสตร์จีนสมัยราชวงศ์ถัง โดยเป็นผลไม้โปรดของหยางกุ้ยเฟย พระสนมของจักรพรรดิถังเสวียนจง ที่ทรงบัญชาให้ทหารม้านำลิ้นจี่จากแหล่งปลูกทางตอนใต้ของจีน เดินทางข้ามวันข้ามคืนมาถวายที่ฉางอานเพื่อให้ได้ทรงเสวยตามพระประสงค์
ลักษณะโดยทั่วไปของลิ้นจี่เป็นไม้ที่มีพุ่มต้นไม่สูงนัก โดยมากสูงไม่เกิน 10 – 12 เมตร พุ่มทึบ เป็นไม้ไม่ผลัดใบที่มีอายุยืนที่สุด โดยพบต้นที่มีอายุมากกว่า 1, 250 ปี ในบริเวณวัดของเมืองปูเทียน มณฑลฝูเจี้ยน ประเทศจีน ทียังคงให้ผลผลิตอยู่จนทุกวันนี้
กลุ่มพันธุ์ของลิ้นจี่ในไทยอาจแบ่งกว้างๆ ได้เป็น 2 กลุ่มตามการปรับตัวเข้ากับอุณหภูมิ คือ กลุ่มที่ต้องการความหนาวเย็นเพียงเล็กน้อย ก็สามารถออกดอกได้ (ที่พบในไทยคือพันธุ์ช่อระกา กระโถนท้องพระโรง แห้ว สำเภาแก้ว เขียวหวาน) และกลุ่มที่ต้องการความหนาวเย็นเป็นเวลานานจึงจะออกดอก (ที่พบในไทยคือพันธุ์ฮงฮวย โอวเฮียะ อีไว จักรพรรดิ จุกบีจี้ กวางเจา และกิมเอ็ง)
แต่สำหรับในประเทศจีน การถอดรหัสจีโนมทำให้เราทราบวิวัฒนาการของลิ้นจี่สวนว่า มีต้นกำเนิดมาจากลิ้นจี่ป่าแถบมณฑลยูนนานทางตะวันตกเฉียงใต้ของจีน
ต่อมาได้แผ่ขยายไปทางตะวันออกและใต้เข้าสู่เกาะไหหลำ ลิ้นจี่ในยูนนานเป็นสายพันธุ์ที่ออกดอกเร็ว ส่วนในเกาะไหหลำจะเป็นลิ้นจี่ที่ออกดอกช่วงปลายปี ทีมงานพบว่าสายพันธุ์ทั้ง 2 เริ่มวิวัฒนาการแยกออกจากกันเมื่อประมาณ 18,000 ปีก่อน
