กฤษณา (Kristsana)
Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte
วงศ์ : THYMELAEACEAE
ชื่อสามัญ Eagle wood
Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte
วงศ์ : THYMELAEACEAE
ชื่อสามัญ Eagle wood
ชื่ออื่น : ไม้หอม (ภาคตะวันออก)
"...ใบพ้อพันห่อหุ้ม กฤษณา
หอมระรวยรสพา เพริศด้วย
คือคนเสพเสน่หา นักปราชญ์
ความสุขซาบฤาม้วย ดุจไม้กลิ่นหอมฯ..."
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
กฤษณาเป็นไม้ต้น สูง 18-30 ม. เปลือกต้นสีเทา แตกเป็นร่องยาวตื้น ๆ ตามกิ่งอ่อนมีขนสีขาวปกคลุม
*ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับรูปรี กว้าง 3-5 ซม. ยาว 6-11 ซม. โคนใบมน ปลายใบเป็นติ่งแหลม แผ่นใบค่อนข้างหนา เรียบเกลี้ยง สีเขียว มีขนประปรายตามเส้นใบด้านล่าง ขอบใบเรียบ ก้านใบยาว 0.2-0.7 ซม.
*ดอก ออกเป้นช่อตามซอกใบ ดอกสีเขียวอมเหลือง กลีบเลี้ยงโคนติดกันเป็นหลอดสั้น ปลายแยกเป็น 5 แฉก ติดทน กลีบดอก 5 กลีบ เกสรเพศผู้มี 10 อัน
*ผล รูปกลมรีมีสันแคบตามยาวของผล ผิวขรุขระเป็นลายเส้นสีเขียว มีขนละเอียดสั้นคล้ายกำมะหยี่ พอแก่แตกอ้าออก เมล็ดกลมรี สีน้ำตาลเข้ม มี 1-2 เมล็ด
สรรพคุณ
*เนื้อไม้ ที่เป็นราดำ มีกลิ่นหอม คุมธาตุ เป็นยาบำรุงโลหิตและหัวใจ แก้ปวดข้อ แก้ตับปอดพิการ ใช้ผสมเป็นยาหอม
*ชันและน้ำมันหอมของกฤษณา เป็นยาบำรุงหัวใจ แก้อาเจียน วิงเวียนศีรษะ ท้องร่วง โรคปวดบวมตามข้อ ผสมกับยาหอมต้มน้ำดื่มแก้กระหายน้ำ